شیر تست و تخلیه عملگر اهرمی APC
شیر تست و تخلیه اطفا حریق
شیر تست و تخلیه اطفا حریق از اجزای کلیدی در سیستمهای آتشنشانی ساختمانها و مراکز صنعتی محسوب میشود که نقش آن کنترل، آزمایش و تخلیه آب از شبکه اطفای حریق است. این شیر معمولاً در انتهای خطوط لوله نصب میشود تا کاربر بتواند بهصورت دستی عملکرد سیستم را بررسی کرده یا در صورت نیاز آب موجود در لولهها را تخلیه کند. با توجه به اینکه هر سیستم اطفا باید بهطور دورهای تست شود، وجود شیر تست و تخلیه از نظر استانداردهای ایمنی ضروری است. در تهران و سایر شهرهای بزرگ، استفاده از این نوع شیرآلات آتشنشانی در طراحی شبکههای آبرسانی و اطفای حریق، طبق مقررات آتشنشانی و نظام مهندسی، اجباری است.
شیر تست و تخلیه معمولاً از جنس برنج، برنز یا چدن داکتیل ساخته میشود تا مقاومت بالایی در برابر فشار و خوردگی داشته باشد. این شیر با اتصال مستقیم به لوله و اتصالات یو پی وی سی UPVC یا فلزی، امکان تخلیه سریع و ایمن را فراهم میکند. در زمان تست سیستم اطفا، این شیر مسیر عبور آب را به سمت فضای بیرون یا نقطه کنترل باز میکند تا عملکرد پمپ و فشار درون شبکه بررسی شود. وجود این شیر مانع از تجمع آب یا هوا در خطوط لوله میشود که این مسئله میتواند در عملکرد اسپرینکلرها و نازلهای آتشنشانی تأثیر مستقیم داشته باشد.
بررسی فنی و ساختاری شیر تست و تخلیه اطفا حریق
طراحی شیر تست و تخلیه بهگونهای است که با یک دسته دستی یا شیر توپی کوچک قابل کنترل است. این شیر در مسیر پایانی خطوط خشک یا مرطوب نصب میشود تا در صورت لزوم فشار سیستم کنترل شود. در سیستمهای اسپرینکلر، زمانی که شیر تست باز میشود، جریان آب از طریق نازل عبور میکند و عملکرد تجهیزات مانند پمپ جاکی، پمپ اصلی و فلوسوئیچ بررسی میشود. در واقع، این شیر ابزاری است برای اطمینان از سلامت کامل شبکه اطفا حریق.
یکی از دلایل اهمیت زیاد این تجهیز، نقش آن در تجهیزات آتشنشانی صنعتی است. اگر سیستم تست به درستی انجام نشود، ممکن است در زمان وقوع حادثه، فشار کافی برای پاشش آب وجود نداشته باشد و همین موضوع عملکرد کل شبکه را مختل کند. بنابراین در پروژههای بزرگ مانند برجهای مسکونی، کارخانهها یا مراکز خرید در تهران، استفاده از شیر تست و تخلیه اطفا حریق نه تنها توصیه بلکه الزامی است.
جدول مقایسهای شیر تست و تخلیه با دیگر شیرآلات آتشنشانی
نوع شیر | عملکرد اصلی | محل نصب | کنترل فشار | نیاز به اپراتور | جنس متداول |
|---|---|---|---|---|---|
شیر تست و تخلیه | تست عملکرد سیستم و تخلیه آب | انتهای خط یا نزدیک پمپ | دارد | دستی | برنز یا چدن داکتیل |
شیر یکطرفه | جلوگیری از برگشت جریان | بعد از پمپ | ندارد | ندارد | استیل یا چدن |
شیر پروانهای | باز و بسته کردن سریع مسیر | میانخط | ندارد | دستی یا موتوری | چدن یا استیل |
شیر فلکه آتشنشانی | کنترل تدریجی جریان | در مسیر لولهها | دارد | دستی | برنجی یا چدنی |
راهنمای نصب و نگهداری شیر تست و تخلیه اطفا حریق
در زمان نصب این شیر باید به جهت جریان و موقعیت آن نسبت به پمپ توجه شود. معمولاً نصب در پایینترین نقطه سیستم باعث تخلیه کاملتر آب میشود. استفاده از واشرهای نسوز و فلنجهای مقاوم برای جلوگیری از نشتی در فشارهای بالا ضروری است. در سیستمهایی که از لوله و اتصالات یو پی وی سی UPVC استفاده میشود، میتوان از تبدیلهای مخصوص برای اتصال شیر فلزی به لوله پلیمری بهره برد. همچنین توصیه میشود پس از هر بار تست، مسیر خروجی آب خشک و تمیز شود تا رسوب یا زنگزدگی ایجاد نگردد.
در پروژههای بزرگ که شیرآلات آتشنشانی در چند طبقه نصب میشوند، شیر تست و تخلیه باید در پایینترین طبقه قرار گیرد تا بتوان فشار کامل پمپ را ارزیابی کرد. در صورت استفاده از مدلهای دارای خروجی اندازهگیری فشار، میتوان دادههای دقیق عملکردی سیستم را جمعآوری و تحلیل کرد.
از نظر نگهداری، لازم است حداقل هر سه ماه یک بار تست دستی انجام شود تا از سلامت عملکرد فنر، دیسک و آببندی مطمئن شد. اگر در زمان باز کردن شیر صدای غیرعادی شنیده شود یا فشار خروجی کاهش یابد، احتمال گرفتگی در مسیر وجود دارد که باید فوراً برطرف شود.
در بازار تجهیزات آتشنشانی تهران، فروشگاه پایپ کالا زیر نظر هولدینگ فولادین به عنوان یکی از تأمینکنندگان معتبر انواع شیر تست و تخلیه شناخته میشود. این فروشگاه مجموعهای از برندهای معتبر داخلی و خارجی را ارائه میدهد که همگی دارای استانداردهای اطفا حریق بینالمللی هستند.
ویژگیهای کلیدی شیر تست و تخلیه اطفا حریق
قابلیت تحمل فشار بالا در سیستمهای پمپاژ صنعتی
امکان کنترل خروجی آب برای تست پمپ یا فلوسوئیچ
سازگاری با لولههای فلزی و لوله و اتصالات یو پی وی سی UPVC
عمر طولانی و مقاومت بالا در برابر زنگزدگی و حرارت
سهولت در نصب، سرویس و تخلیه اضطراری